24 Ağustos 2017
Başlıca sebzelerde görülen mildiyö hastalığı epidemi yapması halinde geri dönüşü güç ekonomik kayıplara neden olabiliyor. Hastalıkla mücadelede başarı şansı bitki koruma uygulamalarının doğru zamanda ve doğru şekilde yapılmasına bağlı.
Domates ve patates üretim alanlarında zarara neden olan mildiyö hastalığına aynı tür fungus sebep oluyor. Bu ürünler dışında patlıcan ve biberde de zarar meydana getirebilen etmenin, epidemi yapması halinde oluşan kayıplar yüzde 100’e ulaşabiliyor.
Nem ve sıcaklık salgın nedeni
Hastalık etmeni fungus kışı çürümüş bitki artıklarında ve enfekteli patates yumrularında geçiriyor. Yaşamak için canlı konukçuya ihtiyaç duyan etmen, ilkbaharda havaların ısınması ile gelişerek; rüzgâr, sulama suyu, yağmur ve tarım aletleri ile bitkiden bitkiye taşınıp yayılıyor. Hava sıcaklığının 16°C olması ile bulaşma, sıcaklığın 19-22°C ve orantılı nemin yüzde 80’i aşması ile de epidemi yapıyor.
Kül rengi örtü
Bitkide mildiyö hastalığı ilk olarak yaprak üzerinde soluk yeşil ya da sarımsı küçük lekeler halinde görülüyor. İlerleyen dönemlerde bu lekeler kahverengi veya siyaha dönüşerek orta kısımları ölüyor. Koşulların uygun olması halinde ise yaprak sapları ile gövde ve dallara nekrozlar oluşturuyor. Nemli havalarda lekelerin alt yüzeyinde kül renginde bir örtü meydana geliyor ve bu örtü, domateste meyvelere, patateste ise toprağa ve oradan suyla beraber yumrulara ulaşarak hastalığın yayılmasına neden oluyor.
Hastalık ne kadar erken dönemde görülüyorsa meydana gelen zararın oranı da o denli büyük oluyor. Domateste hastalığın meyvelere geçmesiyle oluşan lekeler meyvenin kızarmasıyla yeşil bir çerçeve ile diğer kısımlardan ayrılıyor. Bu şekilde oluşan kayıp hem ürün miktarının hem de pazar değerinin düşmesine neden oluyor.
Patateste hastalığın yumrularda oluşturduğu zarar, 3 ila 6 mm çapında, hafif çökük ve kabuk altında yaklaşık 1 cm derinliğe kadar inebilen mor ile siyah arasında renklenme gösteren sert lekeler şeklinde. Sıcaklığın yükselmesi ile birlikte bu lekeler birçok fungal ve bakteriyel etmenin gelişmesiyle yaş çürüklük haline dönüşebiliyor. Hastalık etmeni patates bitkisini hastalandırarak yumru veriminin azalmasına, aynı zamanda yumruları hastalandırarak da kalitenin düşmesine ve ürünün ticari değerinde kayba neden oluyor.
Kültürel işlemler öncelikli
Domates ve patates yetiştiriciliği yapılan tüm alanlarda görülebilen hastalık, ekonomik seviyede ürün kayıplarına neden oluyor. Bu kayıpların önüne geçmek için ise kültürel ve kimyasal uygulamaları bir arada kullanmak gerek. Kültürel uygulamalar; Hastalıklı bitki artıkları ile yumruların tarladan uzaklaştırılarak imha edilmesi, patates ve domates tarımının sabah ile akşam çiğ tutmayan tarlalarda yapılması, üretim için gölgelik alanların tercih edilmesi, hastalığın her yıl epidemi yaptığı alanlarda sırık domates yetiştiriciliğinin tercih edilmesi şeklinde sıralanıyor.
Mücadelede geç kalınmamal
Hastalığa karşı kimyasal mücadele mildiyönün her yıl görüldüğü alanlarda hastalık belirtileri görülmeden yapılıyor. Günlük ortalama sıcaklığın 16°C ve en düşük sıcaklığın 10°C’yi bulması ile ilaçlamaya başlamak gerek. Hastalığın her yıl görülmediği alanlarda ilaçlama yapmak için ise çevrede veya tarlada ilk belirtilerin görülmesini beklemek şart.
Domates ve patateste mildiyö hastalığına karşı Bayer, Consento® SC 45’i tavsiye ediyor. İlacın kullanımı ve merak ettiğiniz diğer sorulara ise Bayer uzmanları (https://pages.mko.cropscience.bayer.com.tr/tr-by-bize-ulasin.html) cevap veriyor.
Yararlanılan kaynaklar:
Zirai mücadele teknik talimatları, Cilt 3, TAGEM, 2008